recepta online 59 zł
e zwolnienie 79 zł
Tarczyca to niewielki, ale niezwykle ważny gruczoł znajdujący się w przedniej części szyi. Odpowiada za produkcję hormonów regulujących tempo przemiany materii, gospodarkę energetyczną, pracę serca, a nawet samopoczucie psychiczne. Kiedy jej funkcjonowanie zostaje zaburzone, pojawiają się dwie najczęstsze choroby: niedoczynność i nadczynność tarczycy. Choć oba schorzenia wiążą się z innymi objawami, to ich konsekwencje mogą znacząco wpłynąć na jakość życia pacjentów. Wiele osób zadaje sobie pytanie: co jest gorsze nadczynność czy niedoczynność tarczycy?
Niedoczynność tarczycy występuje wtedy, gdy gruczoł wytwarza zbyt mało hormonów, głównie tyroksyny i trójjodotyroniny. Skutkuje to spowolnieniem wielu procesów w organizmie.
Najczęstsze objawy niedoczynności to:
przewlekłe zmęczenie i senność,
przyrost masy ciała mimo braku zmian w diecie,
uczucie chłodu, zimne dłonie i stopy,
sucha skóra i łamliwe włosy,
obniżenie nastroju, a nawet depresja,
zaburzenia pamięci i koncentracji.
Przyczyn niedoczynności jest wiele - od chorób autoimmunologicznych (np. Hashimoto), przez niedobór jodu, aż po konsekwencje leczenia jodem promieniotwórczym czy usunięcia tarczycy.
Odwrotną sytuacją jest nadczynność tarczycy. Gruczoł produkuje wtedy za dużo hormonów, co prowadzi do nadmiernego pobudzenia organizmu.
Najczęstsze objawy nadczynności tarczycy to:
chudnięcie mimo zwiększonego apetytu,
kołatania serca, podwyższone ciśnienie,
nadmierna potliwość i uczucie gorąca,
drżenie rąk i pobudzenie nerwowe,
problemy ze snem, rozdrażnienie,
u kobiet - zaburzenia cyklu miesiączkowego.
Najczęstszą przyczyną nadczynności jest choroba Gravesa-Basedowa, ale może ona wynikać także z guzków tarczycy lub przyjmowania zbyt dużej dawki hormonów w terapii.
Chociaż zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy dotyczą tego samego gruczołu, różnią się one zasadniczo pod względem mechanizmu działania oraz objawów, jakie wywołują. Można ująć to w prostym porównaniu: niedoczynność tarczycy sprawia, że organizm zwalnia, natomiast nadczynność powoduje, że funkcjonuje on w trybie nadmiernego przyspieszenia.
W przypadku niedoczynności tarczycy metabolizm zostaje spowolniony. Osoby cierpiące na tę chorobę często zmagają się z przyrostem masy ciała, nawet jeśli nie zmieniły swojej diety, oraz odczuwają przewlekłe zmęczenie i brak energii. Z kolei przy nadczynności tarczycy metabolizm przyspiesza. Pacjenci zwykle chudną, mimo że mają zwiększony apetyt, a ich organizm staje się nadmiernie pobudzony, co odczuwają zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Różnice widoczne są także w funkcjonowaniu układu krążenia. Niedoczynność prowadzi do spowolnienia pracy serca, czyli bradykardii, co objawia się obniżonym tętnem i uczuciem ospałości. Nadczynność działa odwrotnie – serce zaczyna bić szybciej, pojawiają się kołatania i tachykardia, a pacjent może cierpieć na podwyższone ciśnienie tętnicze. Układ nerwowy także reaguje odmiennie w obu przypadkach. Niedoczynność tarczycy często powoduje obniżenie nastroju, apatię, trudności z koncentracją, a w cięższych postaciach - depresję. Nadczynność natomiast wiąże się z nadmiernym pobudzeniem, nerwowością, problemami ze snem, a także stanami lękowymi, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Widoczne różnice można zaobserwować również w wyglądzie pacjentów. U osób z niedoczynnością tarczycy skóra staje się sucha, włosy łamliwe i skłonne do wypadania, a twarz i kończyny mogą być obrzęknięte. W nadczynności jest odwrotnie – skóra staje się wilgotna, często zaczerwieniona, pojawiają się wypieki, a dodatkowo można zaobserwować charakterystyczne drżenie mięśni, szczególnie rąk. Te kontrastowe objawy sprawiają, że choć obie choroby dotyczą jednego narządu, ich obraz kliniczny jest zupełnie różny. Niedoczynność kojarzy się ze spowolnieniem i wyciszeniem organizmu, podczas gdy nadczynność z jego nadmiernym przyspieszeniem i rozregulowaniem.
To pytanie często zadają pacjenci, u których wykryto zaburzenia pracy tarczycy. Niestety, odpowiedź nie jest jednoznaczna, ponieważ obie choroby mogą być poważne i nieleczone prowadzą do groźnych powikłań. Niedoczynność tarczycy nieleczona przez dłuższy czas prowadzi do chorób serca, zaburzeń lipidowych, otyłości i depresji. W skrajnych przypadkach może dojść do śpiączki hipometabolicznej, która zagraża życiu. Nadczynność tarczycy natomiast wiąże się z ryzykiem poważnych arytmii serca, osteoporozy i przełomu tarczycowego - gwałtownego nasilenia objawów, które również może skończyć się śmiercią. Dlatego odpowiedź na pytanie: co jest gorsze nadczynność czy niedoczynność tarczycy? brzmi: oba schorzenia są groźne, jeśli nie zostaną rozpoznane i leczone na czas.
Leczenie niedoczynności i nadczynności tarczycy różni się w sposób zasadniczy, co wynika z odmiennych mechanizmów obu chorób. W przypadku niedoczynności podstawą terapii jest przyjmowanie syntetycznej tyroksyny, czyli lewotyroksyny, która zastępuje naturalnie produkowane hormony tarczycy. Dzięki temu możliwe jest przywrócenie prawidłowego poziomu hormonów we krwi i wyrównanie procesów metabolicznych w organizmie. Leczenie to jest stosunkowo proste i najczęściej prowadzone do końca życia pacjenta, ale przy właściwym dobraniu dawki pozwala na pełne funkcjonowanie, bez istotnych ograniczeń w codziennym życiu. Regularne badania kontrolne poziomu TSH oraz FT4 są jednak konieczne, aby odpowiednio modyfikować dawkę leku i uniknąć zarówno niedoboru, jak i nadmiaru hormonów. W przypadku nadczynności tarczycy sytuacja jest bardziej skomplikowana. Leczenie może obejmować stosowanie leków przeciwtarczycowych, które hamują nadmierną produkcję hormonów i pomagają stopniowo przywrócić równowagę metaboliczną. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie jodu promieniotwórczego, który niszczy część tkanki tarczycowej i w ten sposób ogranicza jej aktywność. U pacjentów, u których te metody okazują się nieskuteczne lub niewskazane, rozważa się leczenie chirurgiczne polegające na częściowym lub całkowitym usunięciu gruczołu. Terapia nadczynności tarczycy wymaga więc większej indywidualizacji, częstszych wizyt kontrolnych oraz precyzyjnego monitorowania stanu zdrowia pacjenta, ponieważ zarówno same leki, jak i zastosowane procedury mogą prowadzić do powikłań, w tym do przejścia w stan niedoczynności tarczycy.
Wielu pacjentów latami bagatelizuje objawy tarczycy, przypisując je stresowi, przemęczeniu czy naturalnym zmianom związanym z wiekiem. Tymczasem wykonanie prostych badań krwi - poziomu TSH, FT3 i FT4 – pozwala szybko odróżnić, czy mamy do czynienia z niedoczynnością, czy nadczynnością tarczycy. Wczesne rozpoznanie to klucz do skutecznego leczenia i uniknięcia powikłań. Choć często zestawia się ze sobą niedoczynność a nadczynność tarczycy, nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, co jest gorsze nadczynność czy niedoczynność tarczycy. Każda z tych chorób w inny sposób zaburza funkcjonowanie organizmu, a ich konsekwencje mogą być bardzo poważne. Najważniejsze jest szybkie rozpoznanie, rozpoczęcie odpowiedniego leczenia i regularna kontrola lekarska. Tarczyca, mimo że mała, wpływa na niemal każdy układ naszego ciała. Dlatego warto wsłuchiwać się w sygnały, jakie wysyła organizm, i nie lekceważyć takich objawów jak przewlekłe zmęczenie, kołatanie serca czy nagłe zmiany masy ciała. Odpowiednio wcześnie wdrożona terapia pozwala żyć pełnią życia - niezależnie od tego, czy zmagamy się z nadczynnością, czy niedoczynnością tarczycy.
