Wprowadzenie e-recepty, która wyparła tradycyjną formę papierową recept, wprowadziło mały chaos. Wydanie e-recepty sprowadza się do wydania jedynie czterocyfrowego kodu, co nierzadko wprowadza pacjenta w konsternację związaną z nie wiedzą, jakie leki nam właściwie przepisano. Receptę elektroniczną można uzyskać nawet przez teleporadę, a może ją wystawić przede wszystkim lekarz. Nie zawsze jednak zdołamy zapamiętać, jakie leki postanowiono nam wypisać, a udostępniony nam kod niewiele mówi. Jak sprawdzić co jest na recepcie, a jak sprawdzić co jest na e-recepcie? Czym to się w ogóle od siebie różni? Czy czterocyfrowy kod na recepcie elektronicznej umożliwia wcześniejsze sprawdzenie, co zostało nam przepisane? i jak sprawdzić, co przepisano naszemu dziecku? Wszystkiego dowiesz się z naszego artykułu!
Recepta jest dokumentem zawierającym zlecenie wydania dla danej osoby konkretnego leku, środka spożywczego o przeznaczeniu specjalnym czy odpowiedniego wyrobu medycznego. Wystawiona może zostać jedynie przez uprawnioną do tego osobę.
Receptę wystawia się w dwóch wersjach: elektronicznej lub papierowej. To elektroniczna recepta (e-recepta) jest podstawową postacią; wystawienie recepty papierowej nie jest konieczne.
E-recepta jest zatem elektronicznym dokumentem zawierającym zleceniem wydania konkretnych wyrobów dla danej osoby. Zastąpiła ona tradycyjną receptę na papierze, a realizuje się ją za pomocą czterocyfrowego kodu, który otrzymujemy SMS-em lub e-mailem. Na życzenie pacjenta e-recepta może zostać wydana w formie wydruku. Pamiętajmy oczywiście, że do wykorzystania kodu e-recepty niezbędne będzie podanie numeru PESEL.
Recepty nie może wystawić każdy. Do tego potrzebna jest osoba uprawniona, czyli osoba, w stosunku do której przewiduje się w ustawie prawo do wystawiania recept. Zgodnie z prawem polskim uprawnione są osoby takie jak:
lekarz,
felczer,
pielęgniarka,
farmaceuta.
Należy jednak podkreślić, że prawo do wystawienia recepty na dowolny lek przysługuje jedynie lekarzowi.
Felczer, odpowiedzialny za wykonywanie podstawowych badań, stwierdzanie zgonów, przeprowadzanie resuscytacji, a także – wypisywanie recept, uprawniony jest do wystawiania recept na większość leków. Nie może jednak przepisać środków psychotropowych ani odurzających, ani substancji o niezwykle silnym działaniu.
Pielęgniarka natomiast uprawniona jest do wystawiania recept jedynie w przypadku działania na podstawie zlecenia lekarza. Do takiej sytuacji może dojść w przypadku kontynuacji leczenia; w innym przypadku, jeśli pielęgniarka ma zamiar wystawić receptę bez zlecenia lekarza, może przepisać jedynie lek zawierający jedynie ściśle określone w dedykowanym wykazie substancje czynne.
Farmaceuta jest uprawniony do wystawienia tak zwanej recepty farmaceutycznej na dowolny rodzaj leku. Musi być to jednak uzasadnione zagrożeniem zdrowia lub życia pacjenta.
Choć po wystawieniu e-recepty otrzymujemy jedynie czterocyfrowy kod niezbędny do jej realizacji, wprowadzenia recept elektronicznych na szczęście nie spowodowało niemożliwości sprawdzenia, co znajduje się na danej recepcie. Wszystko umożliwia kod recepty. Ale jak sprawdzić po kodzie co jest na recepcie?
Szybkim i wygodnym sposobem sprawdzenia, co znajduje się na naszej recepcie, jest zalogowanie się na MojeIKP. Portal ten umożliwia wgląd w szczegółowe informacje dotyczące wystawionej przez lekarza recepty. MojeIKP umożliwia sprawdzenie, jakie leki przepisano, w jakiej dawce, a także – ile czasu pozostało na zrealizowanie recepty w aptece.
Istnieje możliwość wymiany leku przepisanego w recepcie na jego tańszy odpowiednik. Farmaceuta ma wręcz obowiązek poinformowania pacjenta o dostępności tańszego zamiennika, jeśli:
zamiennik zawiera tę samą substancję czynną,
zamiennik zawiera tę samą dawkę i postać,
zamiennik wykazuje to samo wskazanie terapeutyczne.
Jeśli jednak osoba wystawiająca receptę zastrzegła na niej, że nie należy zamieniać leku (odpowiednia adnotacja: „nie zamieniać” lub „NZ”), dopuszcza się wydanie zamiennika jedynie za zgodą lub na żądanie pacjenta.
Sytuacja ta różni się w zależności od wieku dziecka. Bardzo wygodną opcją jest możliwość uzyskania e-recepty podczas teleporady – bez wychodzenia z domu. Niestety, taka możliwość nie przysługuje w przypadku wystawiania recept dla pewnej grupy dzieci.
E-receptę podczas teleporady można odebrać jedynie w przypadku dzieci, które ukończyły już 7 rok życia. Tylko wtedy możliwe jest uzyskanie recepty podczas konsultacji telefonicznej lub zdalnej. Jeżeli sytuacja dotyczy dziecka, które 7 roku życia jeszcze nie ukończyło, musimy stawić się osobiście w gabinecie lekarskim w celu pozyskania recepty.
Podobnie jak w przypadku osoby dorosłej, do realizacji recepty elektronicznej dla dziecka wymagany będzie jedynie czterocyfrowy kod otrzymany SMS-em, e-mailem lub – na życzenie pacjenta – w wydruku oraz numer PESEL dziecka.
Receptę wystawioną dla dziecka również można sprawdzić. Umożliwia to Internetowe Konto Pacjenta, na którym możemy sprawdzić szczegółowe informacje dotyczące recepty, takie jak przepisany lek, jego dawkowanie i czas na realizację. W przypadku dziecka poniżej 16 roku życia nie istnieje jednak możliwość założenia jego indywidualnego konta – wszystkie informacje dotyczące młodszych dzieci znajdują się na profilu IKP rodzica.
To zależy. W zależności od naniesionej na recepcie daty realizacji, czas na jej wykupienie będzie się różnił.
7 dni na zrealizowanie recepty od dnia jej wystawienia w przypadku antybiotyków stosowanych wewnętrznie i pozajelitowych.
30 dni na zrealizowanie recepty od dnia jej wystawienia jako standardowy czas na wykupienie recepty (i jako sztywny termin na wykupienie środków odurzających lub substancji psychotropowych).
120 dni na zrealizowanie recepty od dnia jej wystawienia w przypadku środków sprowadzanych z zagranicy oraz leków immunologicznych wytwarzanych indywidualnie.
365 dni na zrealizowanie recepty od dnia jej wystawienia w sytuacji oznaczenia recepty jako „roczna”.
Niekiedy z różnych powodów decydujemy się nie wykupić przepisanej recepty. Wiele osób w takiej sytuacji zastanawia się, czy lekarz wystawiający receptę widzi, że jej nie zrealizowaliśmy. Otóż istnieje możliwość sprawdzenia przez lekarza, czy wykupiliśmy przepisaną receptę, lekarz nie ma jednak takiego obowiązku.
Choć fakt ten może wiele osób oburzać, taka możliwość jest jak najbardziej uzasadniona. W pierwszej kolejności ma to na celu lepsze zadbanie o zdrowie pacjenta, ale pozwala także uniknąć wielu nadużyć związanych z ponownymi prośbami o przepisanie leków „z powodu zagubienia recepty”. Dzięki temu, że lekarz może sprawdzić, czy pacjent wykupił receptę, można zredukować sytuacje, w których pacjent kilkukrotnie wykupi bardzo silny lek.